Fotograferen is voor mij niet zomaar een foto maken. Het is niet het platen van een bijzondere soort, of het vinden van een sterke compositie. Natuurlijk speelt dat mee, maar waar het mij om gaat is de beleving.

De reden dat ik natuur ben gaan fotograferen ligt in het feit dat ik altijd al enorm geniet van de natuur. Voordat ik begon met fotograferen fietste ik veel. De tochten gingen dan over de Veluwe, of door polders, in elk geval door de natuur. Ik zocht altijd de natuur al op vanwege de rust die daar hangt. Natuurlijk is dat een stukje gevoel dat voor iedereen anders is.

 

Het ontwikkelen van een eigen stijl

Toen ik begon te fotograferen en merkte dat ik het leuk vond om te doen begon ik telkens meer te leren. De techniek moest geleerd en gekend worden en de composities moesten kloppen. Toen dat eenmaal het geval was moest ik op zoek gaan naar iets dat moeilijker te vinden is dan techniek en composities.
Iedereen heeft tegenwoordig een camera. Of dat nu een digitale camera is, of de camera op een telefoon, iedereen kan foto’s maken. De een is daarin serieuzer bezig dan de ander, maar feit blijft dat er meer fotografen zijn dan vroeger.
Zomaar een technisch perfecte foto maken is dus niet meer genoeg. Was dat vroeger moeilijk omdat het allemaal met de hand gedaan moest worden, tegenwoordig gaat het automatisch en kan iedereen een foto maken die technisch best goed is.
Het wordt dus steeds moeilijker om als serieuze hobby fotograaf te verschillen van andere fotografen. Bij elke locatie en elke foto zou je eigenlijk iets van jezelf moeten toevoegen, iets wat de foto uniek maakt. Het mooiste is natuurlijk als men een foto ziet en kan zien dat die door jou gemaakt is. Een eigen stijl dus.
Het ontwikkelen van een eigen stijl is moeilijk en ik denk dat het proces daarvan nooit ophoudt. Je blijft ontwikkelen en veranderen. Je eigen mening over je foto’s verandert, en daarmee ook je stijl.

Na het kennen van de technische kant van het fotograferen ging ik dus op zoek naar mijn eigen stijl. Wat zorgt ervoor dat je iets eigens doet met een foto. Voor mij lag dat antwoord in het feit dat ik het belangrijk vind om natuur te beleven.

Nu heb ik het geluk dat ik in mijn opleiding stil wordt gezet bij wat je voelt. Als maatschappelijk werker leer je om jezelf te kennen om zo ook anderen te kunnen leren kennen.
Het kunnen kijken naar jezelf en naar je eigen gevoel zorgde er bij mij voor dat ik tijdens wandelingen dit kon gebruiken om wat eigens met een foto te doen.

Elk stukje natuur roept een bepaald gevoel op. Elke omstandigheid zorgt weer voor een ander beeld en een andere emotie. Een donkere lucht roept angst op en moet dus in mijn beleving echt donker zijn. Een zonnestraal die door de bomen valt geeft hoop en licht en moet dus ook dat kunnen uitstralen.
Als je op deze manier goed kijkt naar wat er om je heen gevoelt, zal je (na wat oefening) merken dat er altijd iets is wat uitblinkt in het landschap. Een stukje natuur roept een bepaald gevoel op.

Met de technische kennis van het fotograferen en bewerken in mijn achterhoofd ben ik zo gaan fotograferen. Op een ochtend rijd je door het bos, door de weilanden en langs het water. De kans is groot dat je iets tegenkomt wat je aanspreekt en waar je graag een foto van wilt maken.

 

Het vastleggen van sfeer

Voordat ik dan de foto maak bedenk ik waarom het landschap mij aanspreekt. Welk stukje in het landschap vind ik mooi en wat doe ik daar dan mee. Door goed te kijken ga je een landschap in details bekijken en kan je uit een weids landschap juist die elementen halen die aanspreken. Tijd voor een voorbeeldje:


1/160 – f/8 – ISO200 – 155mm

De locatie waar ik deze foto maakte bestond niet alleen uit dit kanaaltje. Ik stond op een brug, de weg liep 2 kanten op. Achter mij splitste het water zich naar 2 kanten. Aan de ene kant stonden langs de weg wat huizen die ook aan het water stonden. Aan de andere kant van het water stond mais. Langs het water lag een steiger voor kano’s die daar kunnen overstappen. Een klein watervalletje zorgde voor de reden van de steiger en langs het watervalletje kijken waar het water vandaan kwam zag ik dat het water overgroeid werd met bomen. Op de plek waar ik stond was behalve een betonnen brug nog een bankje voor vermoeide wandelaars, een afsluiting voor het zandpad, flinke bermen met allerlei kruid.

Kort gezegd, er was veel te zien! Om het beeld compleet te maken was het ochtend, een klein uur na zonsopgang. Er hing wat mist en de zon gaf nog mooi oranje licht.
In dat hele landschap wat je ziet moet je dus keuzes gaan maken. Welk stukje wil je fotograferen en vooral: wat is de reden dat je juist dat ene stukje kiest!

In de bovenstaande foto koos ik bewust voor dit stukje van het landschap. Ik keek langs het water richting de mist. De achtergrond vervaagde en dat riep bij mij een stukje nieuwsgierigheid op. Het is dat ik de omgeving ken, anders was ik er zeker naartoe gereden om te kijken wat er achter de mist was. Mist is voor mij altijd mysterieus en roept vraagtekens op. Je krijgt een beperkt beeld en de vraag komt al: wat is erachter? Dit mysterieuze beeld wilde ik dus gaan vangen in de foto.

Op dat moment komt pas de techniek om de hoek kijken, wat kies je aan instellingen, welke compositie kies je.. Al deze keuzes zijn bepalend om die sfeer vast te leggen. Ik koos hier voor een aantal standaardinstellingen voor landschap, die keuze is ook niet erg moeilijk.

Lastiger is dan de keuze voor een compositie. Eerst zocht ik naar een dieptelijn die het oog naar de mist zou leiden. Toen ik die makkelijk vond in het water en de linkeroever moest ik kiezen voor een bepaald brandpunt. Ik koos voor een wat langer brandpunt zodat ik de onderwerpen in de omgeving die de aandacht zouden afleiden weg kon halen. Slechts één van die onderwerpen wilde ik behouden, namelijk de eenden. Deze zwommen rustig van mij af: richting de mist, richting het onbekende. Het geeft de foto daarmee ook meteen wat rustigs, lieve eendjes in het plaatje. Het is geen kwaad plaat en dat moet het ook niet uitstralen. De eendjes waren daarvoor het juiste element. Een zachte foto die voor mij het mysterieuze en onderzoekende oproept.

 

Nog wat voorbeelden

Al bladerend door mijn map met favoriete landschappen kom ik erachter dat ik bijna de hele map hier kan plaatsen als voorbeeld. Het zou echter te gek worden om ze allemaal te bespreken hier, dus laat ik er aantal uit halen. Ik zal me beperken tot het benoemen en bespreken van de sfeer, de technische kant van het verhaal zal ik later nog eens uitgebreid bespreken, tot die tijd is er genoeg daarover te vinden.

 

Eenzaamheid


1/500 – f/11 – ISO400 – 185mm

Deze foto is gemaakt tijdens een dag dat het erg hard waaide. Het zon stoof gigantisch en al lopende moest ik denken aan verhalen van reizigers in woestijnen die overvallen werden door een zandstorm. De eenzaamheid en leegte van een landschap zonder bescherming sprak me erg aan. Ik besloot dus ook om dit te gaan vastleggen. Het landschap dat ik wilde vastleggen moest ook leeg zijn, kaal, eenzaam, doods en uitzichtloos. Het enige wat ik op de foto wilde was zand, lucht en wat kale stukjes gras. Ik ging dus op zoek naar wat stukjes gras die ik op een fijne manier vond staan. Vervolgens languit op de grond. Op dat moment merkte ik een beetje wat het moest betekenen om zonder bescherming in een zandstorm te zitten… Zo laag bij de grond kreeg ik het echter wel voor elkaar om het bos op de achtergrond niet te zien en daarmee dus de eenzaamheid compleet te maken.

 

Angstige dreiging

Een volgend voorbeeld dat ik wil nemen is er eentje die waarschijnlijk wel tot de verbeelding spreekt. Iedereen kent het wel, op de fiets of wandelend tijdens een mooie zomerdag. Je moet nog een flink eind terug maar je hebt genoten van je dag. Een lekkere stevige wandeling in het ietwat warme weer. Aan de horizon verschijnen al wat wolkjes en je besluit iets harder te gaan lopen of te fietsen. Helaas, nog voordat je huis of auto in zicht is komen de buien snel opzetten. De dreiging wordt groot en je bent bang om nat en verzopen thuis te komen.


1/400 – f/8 – ISO200 – 18mm

Geen enkele emotie is zo makkelijk vast te leggen als angst voor een bui. Een donkere bui is makkelijk donker te maken door de foto iets onder te belichten. De lucht wordt daardoor nog net iets donkerder dan in werkelijkheid het geval is. Maar door dit iets te overdrijven kan je later wel de emotie terug krijgen. Als je namelijk niet onderbelicht zal je achteraf zeggen dat de bui best meeviel: “Zo donker was de lucht toch niet, kijk maar naar de foto!” Het gaat er alleen niet om hoe zwaar de bui echt was, het gaat erom wat voor gevoel het zou oproepen. Op het moment van het maken van deze foto was ik gehaast, de bui trok over en de volgende diende zich al aan. Ik wilde niet te lang midden op het zand blijven want ik zou wel eens de volle laag kunnen krijgen. Dat gevoel omzetten in een foto was voor mij goed te doen. Ik zocht snel naar een stukje gras dat bewoog in de wind, gecombineerd met de donkere (onderbelichte) lucht zorgde dit ervoor dat ik de dreiging van die avond vast kon leggen en ook naar kijkers kon overbrengen.

 

Na regen komt zonneschijn

Gelukkig is het niet alleen maar eenzaamheid en dreiging dat je kan zien in de natuur. Er zijn ook hele andere sferen te zien. Zo was ik een tijdje terug in het bos. Het had net geregend en ik schuilde onder een boom. Na de bui kwam het zonnetje door en zorgde voor een mooi beeld in het bos.


1/40 – f/8 – ISO200 – 220mm

Al fietsend was ik vrolijk, de bui was voorbij, het zonnetje kwam door. En ondanks dat de zon onder ging gaf het nog een laatste mooie schouwspel. Van een lichtspel door bomen, in mist of waar dan ook, word ik altijd vrolijk. Wat het licht doet met een simpel landschap vind ik mooi. En waarom? Vanwege het contrast, zoals in dit geval het contrast tussen regen en zon, nat en droog, het trieste van regen gevolg door het vrolijke licht van de zon.

Bij het maken van deze foto was contrast voor mij dus ook belangrijk, iets wat ik in de nabewerking ook nog wat heb toegevoegd. Het licht moest naar voren komen in de foto, dus moest de omgeving donkerder worden. Door eerst al de lichtmeting te doen op het licht en daar mijn belichting op in te stellen werd de omgeving donker. Door in de bewerking nog iets contrast toe te voegen wordt het dan compleet. Ergens heeft deze foto voor mij iets van dreiging, iets donkers, in zich. Maar toch overheerst dat niet, door dat donkere stukje bos valt licht en op de achtergrond is het licht ook te zien.

 

Fotografeer bewust!

Uiteindelijk ga je er steeds bewuster mee bezig, sfeer vastleggen werd mijn stijl en lag me. Een foto hoefde zo niet meer de perfecte belichting te hebben. Ondanks dat ik de techniek van het fotograferen kende, kon ik daar nu bewust vanaf gaan stappen en gebruik gaan maken van elke instelling van mijn camera. Fotograferen werd daardoor een grotere uitdaging, maar daardoor werd de voldoening ook groter. Ik merkte dat door een bepaalde sfeer te fotograferen dit ook overkwam bij anderen. Gemotiveerd door die reacties hoop ik nog lang foto’s te maken die een sfeer in zich hebben die je kan beleven op bepaalde landschappen.

Nu is het niet zo dat iedereen deze stijl van fotograferen moet overnemen. Ik kwam uiteindelijk door oefening en veel fotograferen op deze stijl uit. Het mooiste is als iedereen zo bewust met zijn eigen foto’s bezig is. De boodschap die ik in wil meegeven voor het ontwikkelen van een eigen stijl is bedenken wat je wilt bereiken met een foto. Wat zoek je in een foto en wat wil je naar de kijker overbrengen?

Zo fotografeer ik nu om een sfeer neer te zetten, ik wil bereiken dat ik de sfeer pak die er heerst. Ik zoek die sfeer bewust op. Dit alles om niet alleen zelf te kunnen genieten van al dat moois, maar om ook anderen mee te laten genieten!

One Response so far.

  1. Gerard J. Nicolaas schreef:

    Prachtige foto’s. Dan zie je toch wel, dat er met een duurdere camera meer mogelijkheden zijn. Heb zelf compactcamera Canon Powershot SX220 HS en probeer door te kijken naar andermans foto’s en te lezen wat ze schrijven, ook tot betere resultaten te komen.

Leave a Reply to Gerard J. Nicolaas



acht + 3 =