De herfst is nog niet begonnen en toch nu al een blog over het fotograferen van paddestoelen. Ook niet zo gek, met het warme vochtige weer van de afgelopen dagen schieten de paddestoelen de grond uit.

Het was dus tijd voor een wandeling door het bos met als doel een aantal paddestoelen te gaan fotograferen. De dag begon veelbelovend. Amper van de fiets gestapt sta ik bijna op de eerste paddestoel die ik kon gaan fotograferen.

 

Keuze voor een objectief

Meteen dient zich dan ook de eerste keuze aan, welke lens ga ik gebruiken. Vrijwel elke lens is geschikt voor het fotograferen van paddestoelen, het effect is alleen verschillend.

Ingewikkeld gezegd verandert het perspectief bij het gebruik van een lens met een ander brandpunt. Praktisch gezien houd dit in dat voornamelijk de achtergrond verandert. Het kan goed zijn dat een groothoeklens, een teleobjectief en een macrolens de paddestoel allemaal even groot in beeld kunnen krijgen. Afhankelijk van de vergroting van het objectief kan je dus de paddestoel met elke lens even groot op de foto krijgen.

Toch is dan de keuze tussen de verschillende objectieven met een ander brandpunt belangrijk. Om dat wat duidelijker te maken even een illustratie over wat een telelens doet met de achtergrond ten opzichte van een groothoeklens. Nou moet ik eerlijk zeggen dat fotograferen me meer ligt dan tekenen, maar toch een poging om het uit te tekenen:

Niet de beste tekening, maar hopelijk maakt dit duidelijk wat ik bedoel. Bij de eerste situatie zie je een groothoeklens waarbij je dicht op het onderwerp moet kruipen om deze volledig in beeld te krijgen. Dit heeft gevolgen voor de achtergrond. Door de grote hoek komt er namelijk ook meer van de achtergrond op de foto en zal je de paddestoel minder isoleren.

In de tweede situatie een lens met een langere brandpuntsafstand, voor het gemak noemen we die de telelens, al is het effect sterker met een langere telelens dan een vrij korte zoals je op het plaatje ziet. Je hebt met deze lens meer afstand nodig om de paddestoel volledig in beeld te krijgen. De beeldlijnen laten echter zien dat het hele beeld wat dichter op elkaar wordt gedrukt. Er komt door het langere brandpunt minder van de achtergrond in beeld waardoor de paddestoel meer geïsoleerd zal raken van de achtergrond.

Een ander verschil tussen een groothoek- en telelens is de scherptediepte. Een groothoeklens heeft van zichzelf al een grote scherptediepte. Er is dus meer in het beeld dat scherp is. Bij een telelens is het precies tegenovergesteld en is de scherptediepte doorgaans kleiner. Ook dit heeft weer gevolgen voor de achtergrond die scherper of onscherper zal worden en hiermee het onderwerp minder of meer zal isoleren.

Vaak wordt er voor gekozen om het onderwerp te isoleren. Dat heeft ook mijn voorkeur. Bij het gebruik van een groothoeklens zal je de paddestoel in de omgeving moeten plaatsen. Nu is dat best mogelijk, maar in de meeste gevallen heb ik teveel eisen voor de omgeving. In de herfst wil ik wel proberen om op die manier een leuke herfstplaat te maken.

Dit keer heb ik echter voornamelijk met mijn telelens (300mm) gewerkt. Het grote voordeel is dat je hiermee de paddestoel mooi van de achtergrond los kan maken. Daarnaast kan je de voorgrond ook mee laten doen. En wel door het kiezen van een extreem laag standpunt. Daardoor komt de voorgrond ook buiten het scherptevlak en krijg je zowel een vage voor- als achtergrond. Dit versterkt de diepte in de foto.

 

Een beetje tuinieren kan geen kwaad!

Om een paddestoel goed vrij te krijgen is het vaak wel nodig het een en ander aan de achtergrond te doen. Vaak bestaat dit uit het wegrapen van gevallen bladeren en takjes of het wegplukken van een paar grassprieten. Dit laatste kan vreemd overkomen, de natuur vernielen om een foto te maken. Echter is het slechts gras en groeit dit gras zeer snel weer aan. Het is voor mij dus geen enkele reden om mijn foto door een paar grassprieten te laten verpesten. Sterker nog, als het zou moeten zou ik gerust met een schaar al het gras rond het onderwerp wegknippen, daarmee doe ik de natuur geen kwaad. Het gras is binnen enkele dagen terug.

Wees zorgvuldig in het weghalen van gras en bladeren. Een grassprietje of blad kan ook dynamiek in de foto stoppen. Met een paar grassprieten of een blaadje kan je net iets meer van de omgeving laten zien zonder dat het storend wordt. Het voegt soms net dat kleine beetje extra toe en kan de foto wat minder leeg maken.
Zorg ervoor dat wat je laat staan ook een functie heeft. Andersom geldt dat natuurlijk ook voor wat je weghaalt!

 

Praktische tips

Nog een paar praktische tips om in het hoofd te houden als je eenmaal bezig bent met het fotograferen van paddestoelen.

  1. Let op je standpunt. Een lager standpunt brengt spanning in de foto en laat de paddestoel beter uitkomen tegen de achtergrond.
  2. Wees je bewust van je lens. Bedenk wat je wilt, je paddestoel in de omgeving of juist geïsoleerd. Gebruik een groothoeklens voor het plaatsen in de omgeving en een macro- of teleobjectief voor het isoleren.
  3. Wees niet te bang om wat takjes en grassprieten weg te halen. De achtergrond kan er veel mooier van worden. Wees zorgvuldig en haal niet teveel weg.
  4. Neem een vuilniszak mee. Dit klinkt gek, maar het kan erg nat zijn op de grond. Een vuilniszak kan je open knippen en is dan groot genoeg om op te zitten en te liggen.

 

Praktijkvoorbeelden

Genoeg gepraat nu, tijd voor een paar voorbeelden. Helaas is het determineren van paddestoelen erg lastig en kwam ik niet erg ver. Zodra ik de soort weet zal ik het bericht nog bijwerken.

Op een boomstronk vonden we al snel een aantal paddestoelen die vastgelegd konden worden. Behalve de aardappelbogist stond er nog een soort die ik niet thuis kon brengen. Wel kon ik er een foto van maken, dat leverde niet zoveel problemen op!

Behalve een flink aantal paddestoelen kwam ik in een zacht bedje van mos ook nog een dennenappel tegen. Ook deze kon er niet aan ontkomen, hoe goed hij zijn best ook deed om niet op te vallen, op de foto kwam ´ie toch.

De laatste paddestoel was ook meteen degene waar ik het meeste moeite voor moest doen. Aan een kant van de paddestoel was de paddestoel al zichtbaar aan het aftakelen. Die kant moest ik ontwijken. Helaas had ik daardoor wel wat flinke takken op de achtergrond. Het koste de nodige moeite om die takken weg te halen, het waren niet direct de kleinste. Gelukkig zorgde het wel voor een rustigere achtergrond. Daarna had ik het echter zo warm dat ik niet goed oplette en één takje over het hoofd zag. Volgende keer beter!

Update 13-10-2012

Kijk voor meer creatievere opnamen ook eens naar recentere foto’s: http://erikbusstra.nl/2012/10/paddestoelen-fotograferen-een-nieuw-seizoen/

7 Responses so far.

  1. H.A.J. Wolters schreef:

    hoi Mooie site en foto`s over paddenstoelen fotograferen. Maar ik mis eigenlijk de metagegevens bij de foto`s. zoals welke lens, diafragma,belichting, etc.
    vriendelijke groeten
    Hennie

    • Erik Busstra schreef:

      Hoi Hennie,

      Bedankt voor je reactie! Als het goed is zou de EXIF in de viewer zichtbaar moeten zijn.. Ik zie nu dat dat helaas niet werkt in de BLOG’s, in de albums is de EXIF wel zichtbaar. Ik zal in het vervolg de EXIF erbij plaatsen in de tekst en zodra ik tijd heb dit in de huidige stukken ook doen, bedankt voor de tip!

      Hartelijke groet,
      Erik

  2. Ed Idema schreef:

    Hallo Erik, allereerst wat een mooie plaatjes van de paddestoelen.
    Ik wil je vragen of ik deze plaatjes ook kan maken met mijn canon eos 1100d ik heb de 18-55 mm lens en weet niet of dat hiermee mogelijk is .
    zoja kun je mij daar dan een kleine tip in geven?.
    alvast bedankt en nog succes met verdere foto`s.
    Ed Idema.

    • Erik Busstra schreef:

      Beste Ed,

      De foto’s hierboven zijn niet gemaakt met een 18-55 maar met een 70-300mm en 85mm macro. De resultaten zullen met een 18-55 anders zijn vanwege de grotere beeldhoek (zie mijn niet zo mooi getekende tekening hierboven).
      Belangrijkste tips die ik je mee kan geven zijn de 4 tips die ook hierboven staan, dat zijn de meest universele tips. Gebruik daarnaast je creativiteit en probeer veel dingen uit. Als je foto’s hebt waarvan je zelf niet tevreden bent, probeer dan te benoemen waarom je niet tevreden bent en van daaruit wat je dus kan gaan veranderen 😉 Analyseer je eigen foto’s en kom zo tot conclusies wat je eens op een andere manier kan proberen.

      Succes!

      Groeten,
      Erik

  3. Gerard van Alem schreef:

    Hoi Erik,

    Bijzonder mooie foto’s en heel duidelijk en helder uitgelegd.
    Groet,

    Gerard

  4. Erik Boerstoel schreef:

    Hoi Erik,

    Goed stuk, ik zou alleen nog aandacht besteden aan het gebrek aan licht in een bosrijke omgeving. Paddestoelen staan namelijk vaak niet in de zon waardoor je geen gebruik kan maken korte sluitertijden. Fotograferen uit de hand betekent dan vaak bewegingsonscherpte agv de lange sluitertijd en/of ruis agv te hoge ISO-waarden.
    Je kunt dit probleem oplossen door je camera op een rijstzak te leggen. Er zijn ook kleine, lage statieven (b.v. die van Redged) te koop – dat is natuurlijk beter want dan kan je de hoogte verstellen.
    Je kan dan dus een langere sluitertijd instellen zonder last te hebben van bewegingsonscherpte.

    Groeten,

    Erik

    • Erik Busstra schreef:

      Bedankt voor je reactie Erik! Het artikel is verre van compleet, er ontbreken nog veel onderdelen in. Misschien moet ik eens een nieuwe versie schrijven maar ik denk dat het door de drukte op het moment niet meer lukt om die deze herfst te schrijven.

      Groeten,
      Erik

Leave a Reply to Erik Busstra



+ zeven = 13